بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی بود. این پژوهش از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش، کلیه کتابداران وابسته به اداره نهاد کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی بود. تعداد کل آن ها 270 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان نمونه مورد قبول برای این جامعه، 159 نفر برآورد شد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. برای گردآوری داده های این پژوهش، از دو پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993) که شامل سه بعد عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت مراوده ای (تعاملی) است و بعد چهارمی به نام عدالت اطلاعاتی به آن افزوده شد و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و همکاران (1990) که شامل پنج بعد نوع دوستی، وظیفه شناسی، تحمل پذیری، فضیلت -شهروندی و احترام و تکریم است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان عدالت سازمانی کتابخانه های عمومی پایین تر از حد مطلوب و میزان رفتار شهروندی سازمانی کتابداران در حد مطلوب بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن نشان داد، بین عدالت سازمانی و ابعاد آن (رویه ای، توزیعی، مراوده ای و اطلاعاتی) با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار مستقیمی وجود داشت. هم چنین نتایج نشان داد، بین رفتار شهروندی سازمانی کتابداران با توجه به متغیرهای جنسیت، گروه های سنی و سطوح تحصیلی کتابداران تفاوت معنادار وجود نداشت اما بین رفتار شهروندی سازمانی کتابداران و سابقه کار آن ها تفاوت معنادار وجود داشت که طبق آزمون تعقیبی دانکن مشخص شد، بین میانگین رفتار شهروندی سازمانی کتابداران با سابقه کار 6 تا 15 سال با دو گروه دیگر تفاوت معنادار وجود نداشت ولی بین میانگین رفتار شهروندی کتابداران با سابقه کار 5 سال و کم تر و 16 تا 25 سال تفاوت معنادار است. با توجه به این که عدالت سازمانی نقش مهمی در ارتقا رفتار شهروندی سازمانی دارد، نتایج این پژوهش می تواند کمک شایانی به توسعه عدالت سازمانی در محیط کتابخانه ها و در نتیجه بروز بیش تر رفتار شهروندی سازمانی از سوی کتابداران و در نهایت سبب بهبود عملکرد کتابخانه ها شود.